*********************************** คนรวยมีคุณสมบัติที่โดเด่นอีกอย่างหนึ่งคือการจัดการกับปัญหาด้วยสมองอย่างแยบยล เราลองมาดูเรื่องนี้กัน "เจาะกึ๋น ... โสเครติส (Socrates)" หากกล่าวถึง โสเครติส ซึ่งเป็นนักปรัชญาที่แสวงหาปัญญา เพื่อเสริมสร้างชีวิตที่ดีด้วยการใช้คำถาม หากนั่งใจเย็นๆ ค่อยๆแกะ การใช้คำถาม จะพบเค้าลาง ร่องรอยว่า เมื่อใดก็ตามที่เราเผชิญหน้ากับปัญหา มันเป็นธรรมดาที่เราจะมองหาคำตอบและวิธีแก้ไข แต่การกระทำอย่างนั้น แทนที่เราจะพบทางออก เรากลับสร้างเงื่อนไขขึ้นมาปิดกั้นมันโดยเราไม่ได้ตั้งใจ ดังนั้นเราจำเป็นจะต้องเปลี่ยนคำถามของเราเสียก่อน มิฉะนั้นเราจะเพียงวิ่งวนอยู่ในคำตอบเดิมที่ไม่มีประโยชน์อะไร การคิดคำถาม คือ ระบบเครื่องมืออย่างหนึ่งในการเปลี่ยนความคิด การกระทำ และผลลัพธ์โดยการตั้งคำถามอย่างชาญฉลาด ทั้งคำถามที่เราใช้ถามตัวเอง และที่เราถามบุคคลอื่น เราต้องเริ่มตั้งคำถามให้มากขึ้น การสื่อสารที่มีประสิทธิภาพนั้น 20 % คือการตอบ 80 % เป็นเรื่องของคำถาม แต่คนส่วนใหญ่มักทำในสิ่งตรงข้าม คือพูดเสีย 80 % และถามแค่ 20 % ทางเลือกของคำถาม ใครคือคนผิด ฉันจะพิสูจน์ได้อย่างไรว่าฉันเป็นฝ่ายถูก ทำไมพวกเขาถึงได้งี่เง่าอย่างนี้ มันเกิดบ้าอะไรขึ้นกับพวกเขา มันเกิดบ้าอะไรขึ้นกับฉันนี่ ทำไมฉันถึงได้ล้มเหลวอย่างนี้ ฉันพ่ายแพ้ได้อย่างไร ฉันจะควบคุมมันได้อย่างไร ทำไมฉันถึงได้อยู่กับทีมห่วย ๆ แบบนี้ ทำไมมันถึงน่าเบื่ออย่างนี้ อ่านข้อความข้างต้นแล้วรู้สึกอย่างไรกับร่างกายและอารมณ์ คำตอบแบบรวมๆจะเป็นประมาณนี้ ร่างกายรู้สึกอึดอัดในช่องอกไหม ไหล่เริ่มเกร็ง มือกำแน่น รับรู้ถึงความเครียดไหม ไม่สบายใจ อาจจะมีความรู้สึกหมดหวัง หมดหนทาง มองโลกแง่ร้าย หดหู่ ไม่มีอะไรเหลือ ตกต่ำ พ่ายแพ้ ฯลฯ หากลองดูในอีกทางเลือกของคำถาม เกิดอะไรขึ้น อะไรที่มีประโยชน์ต่อเรื่องนี้ ฉันต้องการอะไร ฉันได้เรียนรู้อะไรจากเรื่องนี้ คนอื่น ๆ คิดอะไร รู้สึกอย่างไร ต้องการอะไร สิ่งนี้จะทำให้ทุกฝ่ายได้ประโยชน์อย่างไร อะไรคือสิ่งที่ฉันต้องรับผิดชอบ อะไรที่เป็นไปได้บ้าง ฉันมีทางเลือกอะไร ทำอะไรดีที่สุดในตอนนี้ อ่านข้อความข้างต้นแล้ว รู้สึกอย่างไรกับร่างกายและอารมณ์ คำตอบแบบรวมๆจะเป็นประมาณนี้ ร่างกายรู้สึกตื่นเต้นเล็ก ๆ หายใจเข้าออกปลอดโปร่ง รับรู้ถึงความกระตือรือร้น คึกคัก เปิดกว้างทางความคิด เบาสบาย มองโลกในแง่ดี อยากรู้อยากเห็น เต็มไปด้วยความหวัง บางทีอาจจะมีวิธีแก้ปัญหาของเรา ฯลฯ ดังนั้นเมื่อใดก็ตามที่มีอะไรเกิดขึ้นกับเรา นั่นคือ ช่วงเวลาที่เราเริ่มตั้งคำถาม ถ้าเราตระหนักถึงคำถามที่เราถามตัวเราเองได้เร็วเท่าไร ก็ยิ่งทำให้เรามีเวลาเลือกมากขึ้น คำถามที่ไม่ได้ถูกถาม ก็เหมือนประตูที่ไม่ถูกเปิด เพราะคำถามคือประตูบานใหม่ ๆ ในจิตใจเรา และช่วยขยายขอบเขตของความเป็นไปได้ให้กว้างขวางออกไป จงตั้งคำถามกับทุกสิ่ง...Albert Einstein ผลลัพธ์ที่ยิ่งใหญ่เริ่มจากคำถามที่ยิ่งใหญ่...Marilee G. Adams ขอขอบคุณ น.พ. ธิติวัฒน์ ประชาธำรงพิวัฒน์ ที่นำเสนอสาระดีๆของ “Change your question Change your life ... พลิกคำถามเปลี่ยนชีวิต”